
تاب داشتن سر سیلندر یکی از مشکلات جدی در موتور خودرو است که می تواند باعث کاهش عملکرد، افزایش مصرف سوخت و حتی آسیب جدی به قطعات داخلی موتور شود. بسیاری از رانندگان تا زمانی که مشکلات جدی مانند داغ شدن بیش از حد موتور یا نشت روغن را مشاهده نکنند، متوجه این ایراد نمی شوند. اما واقعیت این است که این مشکل از همان مراحل اولیه قابل تشخیص است، و اگر زود تر به آن رسیدگی شود، می توان از هزینه های سنگین تعمیر جلوگیری کرد.
در این مقاله از یدکی چی به طور کامل بررسی خواهیم کرد که تاب داشتن سر سیلندر چیست، چرا اتفاق می افتد، چه علائمی دارد، چگونه می توان آن را تست کرد و در صورت بروز این مشکل، چه راه هایی برای رفع آن وجود دارد. همچنین در بخش انتهایی به راهکار های پیشگیری از این مشکل خواهیم پرداخت تا بتوانید از موتور خودروی خود بهتر محافظت کنید.
فهرست تصاویر
خرابی سر سیلندر 1 چرا سر سیلندر تاب بر می دارد
خرابی سر سیلندر 2 خروج دود سفید از اگزوز اتوموبیل
خرابی سر سیلندر 3 تعویض کامل سر سیلندر
تاب داشتن سر سیلندر چیست و چرا اتفاق می افتد؟
سر سیلندر یکی از قطعات مهم موتور است که در بالای بلوک سیلندر قرار دارد و نقش بسیار حیاتی در عملکرد صحیح موتور ایفا می کند. این قطعه معمولاً از جنس آلومینیوم یا چدن ساخته می شود و محفظه احتراق، سوپاپ ها و شمع ها روی آن قرار دارند. تاب داشتن سر سیلندر به این معناست که سطح زیرین این قطعه که روی بلوک سیلندر قرار می گیرد، دیگر کاملاً صاف نیست و تغییر شکل داده است.
اما چه عواملی باعث تاب برداشتن سر سیلندر می شوند؟ مهم ترین عامل این مشکل، داغ شدن بیش از حد موتور است. زمانی که موتور به طور غیرعادی داغ می شود، سر سیلندر نیز حرارت زیادی را تحمل می کند و اگر خنک کاری به درستی انجام نشود، این حرارت منجر به تغییر شکل فلز می شود. البته این تنها دلیل تاب برداشتن سر سیلندر نیست، بلکه نشتی آب یا روغن، باز و بسته کردن نادرست پیچ های سر سیلندر، فشار بیش از حد روی موتور و استفاده از سوخت بی کیفیت نیز می توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند.

خرابی سر سیلندر 1 چرا سر سیلندر تاب بر می دارد
برای درک بهتر این موضوع، تصور کنید که یک قطعه فلزی را روی آتش قرار دهید و سپس آن را در آب سرد فرو ببرید. این تغییرات ناگهانی دما باعث انقباض و انبساط فلز شده و ممکن است شکل آن را تغییر دهد. همین اتفاق درون موتور خودرو نیز رخ می دهد. اگر سر سیلندر تحت فشار و گرمای زیاد باشد و سپس ناگهان با آب سرد مواجه شود، احتمال تاب برداشتن آن افزایش می یابد.
علائم تاب داشتن سر سیلندر
افت قدرت موتور و کاهش راندمان
یکی از اولین نشانه های تاب داشتن سر سیلندر، کاهش قدرت موتور است. رانندگانی که با این مشکل مواجه می شوند، معمولاً احساس می کنند که خودرو مانند گذشته شتاب نمی گیرد و در سر بالایی ها ضعف دارد. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که تاب برداشتن سر سیلندر باعث کاهش فشار در سیلندر ها شده و احتراق به درستی انجام نمی شود. با کاهش فشار در محفظه احتراق، نیروی تولید شده در موتور کاهش می یابد و در نتیجه، راندمان خودرو پایین می آید. اگر احساس کردید که خودرویتان ضعیف تر از قبل شده است، باید به این مسئله توجه کنید، زیرا می تواند نشانه ای از مشکلات اساسی در سر سیلندر باشد.
افزایش دمای غیرعادی موتور
موتور خودرو باید همیشه در دمای استاندارد خود کار کند. اگر متوجه شدید که عقربه دمای موتور بیش از حد بالا می رود و موتور به طور مداوم داغ می شود، این می تواند یک هشدار جدی باشد. تاب داشتن سر سیلندر باعث می شود که سیستم خنک کننده به درستی کار نکند و حرارت درون موتور افزایش یابد. در این شرایط، حتی اگر میزان آب رادیاتور کافی باشد، باز هم دمای موتور بالا خواهد رفت.
افزایش دما نه تنها نشان دهنده مشکل در سر سیلندر است، بلکه می تواند باعث تشدید این مشکل شود. اگر این مشکل را جدی نگیرید و موتور بیش از حد داغ شود، ممکن است سر سیلندر به طور کامل خراب شده و هزینه های سنگینی برای تعمیر آن متحمل شوید.
نشت آب یا روغن از موتور
یکی دیگر از علائمی که نباید نادیده گرفته شود، نشت روغن یا مایع خنک کننده از اطراف موتور است. وقتی سر سیلندر تاب برداشته باشد، ممکن است باعث شود که درز بین آن و بلوک سیلندر از هم باز شود و نشتی ایجاد کند. اگر صبح ها زیر خودرو لکه های روغن یا مایع خنک کننده مشاهده کردید، یا متوجه شدید که میزان آب رادیاتور مدام کم می شود، بهتر است هرچه سریع تر سر سیلندر را بررسی کنید.
خروج دود سفید از اگزوز
خروج دود سفید از اگزوز معمولاً نشان دهنده این است که مایع خنک کننده وارد محفظه احتراق شده و در حال سوختن است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که تاب داشتن سر سیلندر باعث ایجاد شکاف هایی در واشر سر سیلندر شود و مایع خنک کننده به درون سیلندر ها نشت کند. در این حالت، هنگام روشن شدن خودرو، دود سفید غلیظی از اگزوز خارج خواهد شد.

خرابی سر سیلندر 2 خروج دود سفید از اگزوز اتوموبیل
سخت روشن شدن موتور یا لرزش غیر عادی
اگر هنگام استارت زدن متوجه شدید که موتور سخت روشن می شود یا پس از روشن شدن دچار لرزش های غیر عادی است، احتمال تاب برداشتن سر سیلندر وجود دارد. تاب خوردگی این قطعه باعث می شود که میزان فشار در سیلندر ها نا متعادل شود و این موضوع عملکرد موتور را تحت تأثیر قرار می دهد. در چنین شرایطی، ممکن است موتور خودرو در ابتدای روشن شدن دچار لرزش های شدیدی شود که با گرم شدن موتور کاهش یابد.
روش های تست تاب داشتن سر سیلندر
بررسی چشمی (تست اولیه)
یکی از ساده ترین راه ها برای بررسی تاب سر سیلندر، باز کردن آن و بررسی چشمی است. اگر تغییر رنگ، ترک های ریز یا نشانه هایی از نشتی روغن یا آب در سطح آن مشاهده کردید، احتمالاً دچار تاب خوردگی شده است.
استفاده از خطکش مهندسی و فیلر گیج
در این روش، یک خط کش مخصوص را روی سطح سر سیلندر قرار داده و سپس از فیلر گیج برای بررسی میزان انحراف استفاده می شود. اگر مقدار تاب بیش از حد استاندارد باشد، باید برای تعمیر یا تعویض اقدام کرد.
تست با ساعت اندیکاتور
در روش پیشرفته تر، از دستگاه ساعت اندیکاتور استفاده می شود تا میزان دقیق تاب اندازه گیری شود. این روش برای بررسی های حرفه ای در تعمیر گاه ها استفاده می شود.
روش های رفع مشکل تاب برداشتن سر سیلندر
سنگ زدن و صافکاری سر سیلندر در صورتی که میزان تاب کم باشد.
تعویض واشر سر سیلندر برای جلوگیری از نشتی ها
تعویض کامل سر سیلندر در صورت خرابی شدید (مثلاً برای سر سیلندر مزدا ۳)

خرابی سر سیلندر 3 تعویض کامل سر سیلندر
کلام آخر یدکی چی
تاب داشتن سر سیلندر مشکلی جدی است که می تواند باعث کاهش قدرت موتور، افزایش دمای غیر عادی، نشتی روغن یا آب و خروج دود سفید از اگزوز شود. این مشکل معمولاً به دلیل داغ شدن بیش از حد موتور، نصب نادرست سر سیلندر یا فشار زیاد روی موتور ایجاد می شود. برای تست این مشکل، می توان از بررسی چشمی، خطکش مهندسی، فیلر گیج و ساعت اندیکاتور استفاده کرد. اگر تاب برداشتن جزئی باشد، با سنگ زدن و صافکاری قابل رفع است، اما در موارد شدید تعویض سر سیلندر ضروری خواهد بود. برای پیشگیری از این مشکل، بررسی منظم سطح مایع خنک کننده، استفاده از سوخت و روغن با کیفیت و رعایت استاندارد های نصب سر سیلندر ضروری است.
سوالات متداول درباره تاب داشتن سر سیلندر
آیا می توان بدون باز کردن موتور، تاب داشتن سر سیلندر را تشخیص داد؟
بله، برخی نشانه های اولیه مانند داغ شدن بیش از حد موتور، کاهش قدرت، نشتی روغن یا آب و خروج دود سفید از اگزوز می توانند نشان دهنده این مشکل باشند. اما برای تأیید دقیق، نیاز به تست هایی مانند خط کش مهندسی، فیلر گیج یا ساعت اندیکاتور وجود دارد.
آیا تاب داشتن سر سیلندر قابل تعمیر است یا باید تعویض شود؟
این بستگی به شدت تاب دارد. اگر میزان تاب خوردگی کم باشد، می توان با سنگ زدن و صافکاری سطح سر سیلندر آن را تعمیر کرد. اما اگر تاب خوردگی زیاد باشد یا سر سیلندر ترک خورده باشد، تعویض آن ضروری است.
چگونه می توان از تاب برداشتن سر سیلندر جلوگیری کرد؟
برای پیشگیری از این مشکل، همیشه سطح مایع خنک کننده را بررسی کنید، از روغن و سوخت باکیفیت استفاده کنید، از گرم و سرد شدن ناگهانی موتور جلوگیری کنید و پیچ های سر سیلندر را طبق استاندارد ببندید. رعایت این نکات عمر سر سیلندر را افزایش میدهد.
نویسنده | محمد رضا ناصری |
---|---|
موضوع مقاله | تاب داشتن سر سیلندر |
تاریخ انتشار | 20 اسفند 1403 |
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.